تأثیر دمای انبار برگسترش قارچ‌های بذرزاد و بنیه بذرجو (Hordeum vulgare L.) بعد از سه ماه انبارداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

2 کارشناس آزمایشگاه سلامت بذر

3 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال

چکیده

یکی از عوامل عمده تولید پایین بذر، جوانه­ زنی ضعیف و از بین رفتن زود هنگام گیاهچه­ ها براثرآلودگی به قارچ‌های بذرزاد می­باشد، چندین قارچ بذرزاد شامل گونه‌هایAlternaria ، Aspergillus،Penicillium  و Fusarium به­ عنوان پاتوژن گیاهچه غلات گزارش شده­اند. در همین راستا تحقیقی در مؤسسه تحقیقات ثبت وگواهی بذر و نهال، بصورت فاکتوریل دو عاملی ( رقم و دمای نگهداری بذر) با طرح پایه کاملاً تصادفی اجرا گردید. باتوجه به نتایج به دست آمده، اثرات متقابل دمای نگهداری بذرها در انبار x رقم، بعد از سه ماه انبارداری بر وضعیت گسترش قارچ‌های بذرزاد درشرایط انبار معنی‌دار بود، بطوریکه روند تغییرات گسترش قارچ‌ها متفاوت بود. بذرهایی که دردمای متناوب30-20 درجه سانتی‌گراد (16 ساعت20 درجه سانتی‌گراد و 8 ساعت30 درجه سانتی‌گراد) نگه داری شده بودند، درصدآلودگی به قارچ‌های انباریPenicillium spp. و Aspergilau flavusدرآنها کاهش یافت. به علاوه نگهداری بذرها دردمای متناوب 30-20 درجه سانتی‌گراد موجب کاهش درصد آلودگی به قارچ Fusarium spp. درارقام یوسف، نصرت و پروداکتیو گردید، در حالی­ که درصد آلودگی به قارچ Alternaria alternata دربذرهای انبارشده دردمای متناوب 30-20 در مقایسه با دمای نگهداری20 درجه سانتی‌گراد، افزایش یافت که این افزایش بیشتر در دو رقم صحرا و پروداکتیو قابل توجه بود. بذرهای نگهداری شده در دمای متناوب 30-20 درجه سانتی‌گراد ازشاخص بنیه بیشتری برخوردار بودند، درصد تولید گیاهچه‌های عادی درآنها افزایش یافت، که این روند تغییرات نیز بین ارقام موردآزمایش متفاوت بود، بطوریکه ارقام صحرا، پروداکتیو در مقایسه با سایر ارقام از نظر تولید درصد گیاهچه عادی برتری نشان دادند. با کاهش درصد آلودگی بذرها به قارچ‌های بذرزاد بویژه Aspergilau flavus، Penicillium spp. و Fusarium spp. درصد جوانه‌زنی نهایی، تولید گیاهچه‌های عادی و بنیه بذرافزایش یافت. بطورکلی نگهداری بذرها دردمای متناوب30-20 درجه سانتی‌گراد جهت جلوگیری ازگسترش قارچ‌های بذرزاد انباری Aspergilau flavus  و Penicillium spp. و قارچ بذرزاد مزرعه­ ای بویژه Fusarium spp. و کاهش بنیه بذر، برای ارقام مورد مطالعه قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها


Abdul-Baki, A.A. and Anderson, J.D.1973. Vigor Determination in Soybean Seed by Multiple Criteria. Crop Sci., 13:630-633.
Abramson,D., R.N. Sinha, and J.T. Mills.1983. Mycotoxin and odor formation in barley stored at 16 and 20% moisture in manitoba. Cereal Chem.5:350-355.1983.
Anonymous. 2011. International rules for seed testing edition. International Seed testing Association (ISTA).
Conrath, U., C.M.J. Pieterse, and B. Mauch-MANI. 2002. Priming in plant pathogen in teractions.Trends Plant Sci. 7: 210-216.
Hasan, M.M., S.P. Chowdhary, S.Alam, B. Hossain, and M.S. Alam. 2005. Antifungal effects of plant extracts on seed-borne fungi of wheat seed regarding seed germination, Seedling Health and Vigaur Index, Pak. J. Biol. Sci.8:1284-1289.
Hassan, H.A.H. 1999. Phytotoxicity of pathogenic fungi and their mycotoxins to cereal seedling viability. Mycopathologia. 148:149-155.
Hudec, K. 2007. Infuse of harvest date and geographical location on kernel symptoms, fungal infestation and embryo viability of malting barley. Int. J. Food Microbiol.113:125-132.
Jorgensen, J. 1970. Changes in the fungus flora of barley seed stored with a high moisture content. Tidsskrift for planteavl. 74:425-432.
Karunakaran, C., W.E. Muir, D.S. Jayas, N.D.G. White, and D. Abramson. 2001. Safe storage time of high moisture wheat. J. Stored Prod. Res. 37: 303-312.
Karunakaran, C. 1993. Modelling safe storage time of high (17 and 19%) moisture content wheat. FGS [Online]. Electronic Theses & Dissertations (public). Available at Http://hdl.handle.net/1993/1575.
Mathre, D.E. 1997. Compendium of Barley Disease, Second edition. APS Press, St.Paul.ISBN:0-89054-180-9.
Kosiak, B. M. Torp, E. Skjerve, and B. Andersen. 2004. Alternaria and Fusarium in Norwegian grains of reduced quality-a matched pair sample study. Int J Food Microbiol.93: 51-62.
Mathur, S.B. and, O. Kongsdal. 2003. Common laboratory seed Health testing methods for detecting fungi. International Seed Testing Association (ISTA).
Pathak, N. and, R.K. Zaidi. 2013. Studies on seed-borne fungi of wheat in seed health testing programme. Arch. Phytopathol. Plant Protect. 46: 389-401.
Reuss, R., J. Cassells, and R. Nischwitz. 2002. Storage conditions affect the quality of malting barley.CSIRO Stored Grain Research Laboratory,Canberra, ACT 2601, Australia.
Saric,M., M. Skrinjar, G. Dimic, N. Filipovic, and J. Rasic. 1997. Changes in hygienic and technological wheat quality caused by mould infection. Acta Alimentaria. 26:255-269.
Scott, S.J., R.A. Jones, and W.A. Williams. 1984. Review of data analysis methods for seed germination. Crop Sci. 24:1192-1198.
Zare, L. 2012. Certified barley seed contamination with seedborne diseases. J. Appl. Sci. Eng. Technol. 2(S): 530-534.